Chắc chắn ai cũng biết rằng người Nhật nổi tiếng với sự gọn gàng, ngăn nắp nhưng cũng đầy tinh tế. Nó không đơn thuần là thói quen của họ mà xuất phát sâu sắc từ triết lý sống của con người ở đất nước này. Cùng khám phá với Naka JP nhé.
Gọn gàng và ngăn nắp là một nét đẹp trong văn hoá Nhật
Sự gọn gàng và ngăn nắp của người Nhật đã không còn dừng lại ở thói quen mà nó đã trở thành một nét văn hoá đặc trưng khi nhắc tới tên đất nước này. Nhưng nó không tự nhiên mà nó, nó được hình thành và phát triển qua hàng thế kỷ trong tư duy, triết lý, cách sống.
Bạn có thể cảm nhận rất rõ từ ngôi nhà truyền thống với cửa trượt bằng giấy shoji, bàn futon được gấp cất gọn sau mỗi lần dùng. Cho tới những con đường sạch sẽ, không xuất hiện chút rác nào, đã khiến mọi thứ toát lên sự sắp đặt có chủ đích. Với người Nhật, mỗi vật thể trong không gian đều có giá trị và ý nghĩa riêng biệt của nó.
Một không gian gọn gàng, ngăn nắp không chỉ phục vụ cho nhu cầu cá nhân mà còn có những ý nghĩa sâu sắc khác – thể hiện cho lòng tôn trọng môi trường sống và những người xung quanh.
Sự ảnh hưởng của triết lý tối giản từ Phật giáo và Thiền
Triết lý Phật giáo và Thiền là một trong những nguồn gốc của sự gọn gàng, ngăn nắp trong văn hoá Nhật. Nó đã thấm nhuần sâu sắc vào tư tưởng đời sống của con người xứ sở hoa anh đào.
Ở đây nhấn mạnh vào sự giảm thiểu để đạt được sự cân bằng. Bởi người Nhật họ không tin vào việc tích lũy quá nhiều vật chất, họ tìm kiếm sự hài lòng trong những điều cơ bản nhất, đủ đầy nhưng không hề phô trương. Điều này ảnh hưởng các việc họ sắp xếp nội thất mà còn phản ánh cách họ tư duy – bỏ đi những gì thừa thãi trong tâm trí để hướng tới sự an yên.
Vẻ đẹp từ sự tối giản
Người Nhật không chạy theo sự hoàn hảo, mà họ tôn vinh những nét đẹp mộc mạc giản dị, chân thực nhất. Vì vậy mà trong không gian sống của họ, các vật dụng được đặt ở vị trí vừa đủ, tạo nên một tổng thể cân đối và thanh tịnh. Bạn có thể thấy rất rõ điều này khi bắt gặp những không gian theo lối phong cách wabi – sabi.
Một phần dễ thấy nữa chính là địa hình của Nhật đa phần là núi non và diện tích đất ở rất hạn chế. Vì vậy đã tạo nên một nền văn hoá mà việc tối ưu không gian trở thành điều tất yếu. Nhưng không đồng nghĩa họ thực dụng, ngược lại họ thổi hồn một cách tinh tế vào không gian sống và làm nên một nơi vô cùng yên bình.
Kiến trúc truyền thống Washitsu
Kiến trúc truyền thống washitsu có thể xem là minh chứng rõ ràng nhất cho sự tối ưu hoá trong không gian sống của người Nhật. Hệ thống cửa trượt làm bằng giấy không chỉ tiết kiệm diện tích đáng kể, mà còn giúp ảnh sáng tự nhiên và không khí lưu thông tốt hơn, cảm giác ngôi nhà rất rộng rãi. Một tấm chiếu tatami vừa tạo sự ấm áp vào mùa đông, vừa mát mẻ vào mùa hè, hơn nữa nó rất dễ dọn dẹp. Hay bàn ăn futon xếp gọn sau mỗi lần dùng sẽ giúp trả lại không gian cho những hoạt động khác.
Sự hài hoà với thiên nhiên
Người Nhật coi trọng sự hài hoà với thiên nhiên và luôn có sự kết nối mật thiết. Với họ thiên nhiên chính là yếu tố giúp căn phòng dù nhỏ hẹp cũng vô cùng thoáng, mang đến không khí trong lành và đầy yên bình. Bạn sẽ thấy một góc nhỏ với cây bonsai hay hồ nước, vườn nhỏ luôn xuất hiện trong những ngôi nhà Nhật.
Giá trị cộng đồng và sự tôn trọng không gian chung
Bạn có biết vì sao nhắc tới Nhật Bản người ta nghĩ ngay tới sự gọn gàng và ngăn nắp không? Vì giá trị này không đơn thuần giới hạn trong không gian cá nhân mà nó lan tỏa trong cộng đồng. Nó xuất phát từ ý thức tập thể và sự tôn trọng những người khác, làm nên văn hoá đặc sắc của Nhật.
Ngay từ nhỏ, những trẻ em Nhật đã được giáo dục về ý thức ngăn nắp, hình thành thói quen đó từ lúc còn bé. Từ việc dọn dẹp không gian sống, nơi học tập. Ví dụ như ở trường học, học sinh Nhật sẽ không có một vị trí vệ sinh mà chính các em sẽ thay nhau dọn lớp học và không gian chung của trường. Ý thức được hình thành từ đó và lan tỏa đến cộng đồng.
Cộng với đó, những người Nhật họ luôn có trách nhiệm giữ gìn sạch sẽ, ngăn nắp cho không gian chung. Như ở nhà ga, công viên…thể hiện rất rõ sự tôn trọng của họ.
Tư duy cải tiến và hiệu quả trong cách sống
Một trong những nguồn gốc của sự gọn gàng, ngăn nắp này chính là tư duy cải tiến và hiệu quả trong cách sống. Họ nổi tiếng với tư duy Kaizen – cải tiến liên tục, không ngừng hoàn thiện. Thường bạn có thể nghe thấy khái niệm này trong sản xuất, nhưng nó được áp dụng vào rất nhiều điều, ví dụ phong cách sống, làm việc, không gian ở.
Điều này thể hiện ở việc mỗi một đồ vật trong nhà của người Nhật đều có vị trí riêng, đồ đạc không chỉ cần để gọn gàng mà còn tăng tính tiện dụng, tiết kiệm thời gian khi cần sử dụng. Đơn giản khi bạn nhìn vào một ngăn kéo hay tủ đựng đồ, họ hay dùng hộp phân loại thay vì để đồ lẫn vào nhau.
Ngoài ra Marie Kondo, với phương pháp KonMari, đã toàn cầu hóa triết lý gọn gàng của người Nhật. Bà nhấn mạnh rằng, việc dọn dẹp không chỉ là sắp xếp vật chất, mà còn là hành trình để kết nối với chính mình. Chỉ giữ lại những vật dụng “mang lại niềm vui” giúp bạn cảm thấy bình yên trong không gian sống của mình.
Ảnh hưởng của tín ngưỡng Shinto
Shinto là tín ngưỡng bản địa của Nhật Bản, xem sự sạch sẽ là biểu hiện của sự thanh tịnh, cả về thể chất lẫn tinh thần. Điều này đã trở thành văn hoá lâu đời và không thay đổi trong cuộc sống của người Nhật.
Với Shinto, làm sạch không gian cũng chính là cách bạn đang thanh lọc đi những điều tiêu cực, họ duy trì sự sạch sẽ này như một sự tôn kính với thần linh và tổ tiên của họ. Tín ngưỡng này cũng đề cao sự hài hoà giữa con người với thiên nhiên. Vì vậy mà không gian của người Nhật luôn hướng tới sự tự nhiên, thoáng đãng và gần gũi với đất trời.
Có thể nói sự gọn gàng, ngăn nắp của người Nhật không chỉ dừng lại ở thói quen, mà sẽ phản ánh sâu sắc về văn hóa, triết lý sống, tinh thần trách nhiệm. Bạn thấy thế nào với những gì mà Naka JP vừa chia sẻ. Còn rất nhiều những điều thú vị khác về con người, văn hoá của đất nước Nhật Bản sẽ được chúng tôi chia sẻ cùng bạn ở những bài viết tiếp theo, cùng dõi theo nhé.
