Washoku không chỉ là ẩm thực, mà còn là biểu hiện sâu sắc của lòng hiếu kính trong văn hóa Nhật Bản – đặc biệt trong những dịp tưởng niệm tổ tiên và lễ Obon.
Washoku – Ẩm thực là văn hóa sống
Trong văn hóa Nhật Bản, washoku (和食) – nghệ thuật ẩm thực truyền thống – là một phần quan trọng trong đời sống tinh thần. Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể, washoku không chỉ đề cao sự hài hòa giữa các nguyên liệu theo mùa, mà còn là sự biểu đạt sâu sắc của lòng biết ơn với thiên nhiên, đất trời và cội nguồn.
Vào những dịp tưởng niệm tổ tiên, đặc biệt là lễ Obon – một trong những lễ lớn của người Nhật, washoku trở thành chiếc cầu nối tâm linh giữa các thế hệ. Mỗi món ăn dâng lên không chỉ là sự chăm chút về hương vị, mà còn là lời tri ân, là ký ức, là tình cảm thiêng liêng dành cho những người đã khuất.
Tinh thần của washoku trong các dịp tưởng nhớ
Chú trọng sự cân bằng và mùa vụ: Mâm cơm cúng tổ tiên thường được chuẩn bị chu đáo với các món thanh đạm, thể hiện sự tôn kính và tiết chế. Những nguyên liệu theo mùa như củ sen, đậu phụ, rong biển hay rau củ tươi được chế biến nhẹ nhàng, giữ nguyên vị tự nhiên – đúng với tinh thần ẩm thực truyền thống Nhật Bản: “ngon trong sự giản đơn”.
Sự trang trọng trong trình bày: Đối với người Nhật, cách bày biện món ăn cũng mang ý nghĩa tôn trọng người được thờ cúng. Từ màu sắc hài hòa đến từng chiếc đĩa, chén gốm sứ thủ công đều thể hiện tính thẩm mỹ sâu sắc – một nét đặc trưng cũng dễ bắt gặp trong nội thất Nhật Bản và triết lý sống của họ: tinh tế, yên bình và đầy tính biểu đạt.
Lòng biết ơn lan tỏa qua từng món ăn: Trong ngày Obon, người Nhật thường chuẩn bị các món ăn yêu thích của tổ tiên khi còn sống để tưởng nhớ và mời linh hồn về nhà. Đó không đơn thuần là một bữa ăn, mà là một nghi lễ đầy yêu thương – nơi những thế hệ sau lặng lẽ kết nối với gốc rễ của mình qua từng hương vị, từng câu chuyện bên mâm cơm.
Không gian ẩm thực và tinh thần Nhật
Washoku không tách rời khỏi không gian sống – nơi diễn ra những khoảnh khắc thiêng liêng trong gia đình. Những bữa ăn mang tính tưởng niệm thường được đặt trong không gian tĩnh lặng, gần gũi với thiên nhiên, sử dụng bàn thấp, đệm ngồi Tatami, ánh sáng dịu nhẹ – tất cả tạo nên một khung cảnh đầy chất thiền, giúp con người lắng lại và hướng về những giá trị cốt lõi.
Điều này cũng tương đồng với cách kiến trúc Nhật Bản tôn trọng sự yên tĩnh và tối giản – nhằm khơi gợi chiều sâu cảm xúc và sự kết nối tâm hồn.
Washoku không chỉ là một bữa ăn – đó là một nghi lễ của lòng biết ơn. Qua những món ăn giản dị mà sâu sắc, người Nhật nuôi dưỡng mối dây gắn bó với tổ tiên, với gia đình và với chính mình. Tại Naka JP, chúng tôi tin rằng: những giá trị văn hóa sâu sắc như washoku cũng chính là cảm hứng để kiến tạo nên nội thất cao cấp Nhật Bản – nơi mỗi góc nhỏ đều mang hơi thở của sự tôn kính, bình yên và yêu thương.
